Sipud inbulgar ni Presidente Ferdinand R. Marcos Jr. ti anomalia ti implementasion dagiti flood control projects, tunggal sumangbay a kalamidad kas kadagiti gingined,bagyo ken layus a mangitunda iti pannakadadael dagiti adu a pasilidad, saan a mailaksid ti pannakapabasol dagiti kontraktor ken politiko gapu iti pammati a saan a napintas ti pannakaiyimplementar dagiti proyekto. Ngem no ikaunegtayo ti mangamiris, saan laeng a daytoy ti makagapu no apay nga adda dagiti alisto a madadael a pasdek wenno pasilidad kangrunaanen ditoy dagiti flood control projects. Maibilangen ditoy ti bales ti nakaparsuaan.
Iti agdama, marikriknatayon dagiti nakaro nga epekto ti pannakadadael ti aglawlaw. Iti tunggal adda sumangbay a bagyo, kaaduanen kadagitoy ket maibilang a Super Typhoon. Kas resulta, naruay a pasilidad dagiti maperperdi. Adu met a biag dagiti mairisang gapu kadagiti layus, panagreggaay ti daga ken dadduma pay a gubuay dagiti napipigsa a bagyo. Iti pakpakauna a paset ti maudi a quarter ti tawen 2025, naruay a didigra dagiti sinagrap ti pagilian kas iti gingined iti parte na ti Visayas Region kangrunaanen dagiti napipigsa a bagyo a dimmuprak iti kaaduan a paset ti pagilian kas iti Visayas ken Luzon. Maibilangen ditoy da Bagyo Tino a dimmuprak iti Cebu ken Bagyo Uwan a dimmuprak iti partena ti Bicol Region, Northern Luzon ken Central Luzon ken sabsabali pay a paset ti Luzon.
Iti ababa a pannao, saan kuma laeng a ti problema ti flood control ti maipaayan ti atension. Masapul a kitaentayo no kasanotayo a saluadan ti nakaparsuaan. Iti parte na ti Visayas, adu dagiti mamati a ti sinagrapda a nakaro a layus ket gubuay dagiti nakaro a panagminas ken adu pay a sabsabali a pannakadadael ti aglawlaw. Kasta met laeng kadagiti sabsabali a paset ti pagilian nga addaan iti operasion ti panagminas pakairamanan ti awan sarday a pannakapukpukan dagiti kayo iti nagduduma a paset ti kabanbantayan. Agpayso a dakkel ti mapastrek ti gobierno iti operasion dagiti pagminasan, ngem nasken kuma nga ipangpangruna ti pannakasaluad ti biag.
Iti partena ti Luzon, adu dagiti mamati a dakkel a saripdatayo ti Sierra Madre Mountains manipud kadagiti napipigsa a bagyo. Adun dagiti limmasat a Super Typhoon iti partena ti Luzon dagiti ensigida a kimmapsut gapu kadagiti nangangato a bantay a paset ti Sierra Madre. Ngem ditoy met a rumrumuar ti kinapudno, nga in-inoten a madaddadael daytoy a paset ti kabanbantayan babaen iti kaaddaan dagiti operasion ti panagminas pakairamanan ti nakaro a pannakapukpukan dagiti kaykayo iti paset daytoy. Ket no awan ti aramiden ti gobierno iti pannakasaluad daytoy a paset ti kabanbantayan, sigurado, lak-amentayto dagiti napipigsa nga angin ken tudo a gubuay dagiti Super Typhoon a sumangbay iti pasetna ti Luzon.
Iti biangmi nga agtutubo, ken kas maysa kadagiti lider ti National Youth Commission (NYC), addan dagiti addang a maipatpatungpal tapno agtignay dagiti amin nga agtutubo iti intero a pagilian iti pannakasaluad ti aglawlaw. Itay napalabas a lawas, naaddaantayo ti gundaway a nakisarsarita kenni Assistant Secretary Ana Carmela Remigio iti Office of the Presidential Assistant for Northern Luzon (OPANL) tapno mapagsasaritaan ti manarimaan a Disaster Risk Reduction and Management (DRRM) trainings a maipatpatungpal kadagiti agtutubo iti intero a pagilian. Napintas ti nagbanagan ti saritaantayo tapno iti kasta ad-adda pay a mapabileg a mangitunda iti panagbalin a natibker ken agnanayon a nakasagana dagiti agtutubo iti tunggal kalamidad a sumangbay.
Babaen pay iti daytoy a taripnong, nakita dagiti mabalin pay a pagbinnuligan ti National Youth Commission (NYC) ken ti Office of Civil Defense (OCD) babaen iti programada a naawagan iti “Agridam”. Daytoy a programa ket mangipaay iti natibtibker a kumunidad iti panagresponde kadagiti kalamidad ken no kasano a balbaliw a bumangon. Kadagitoy a programa a pakibinnuligan dagiti agtutubo, sigurado a makapataudtayo kadagiti henerasion a saan laeng nga agresponde iti tunggal adda sumangbay a kalamidad ngem ketdi mangidaulo para iti panagturong iti nataltalged ken napinpintas a masakbayan. Ngem saan kuma leng a dagiti agtutubo ti agtignay, datayo kuma amin ket agdadanggay tapno iti kasta ket masaluadantayo ti aglawlaw para met laeng iti pagsayaatantayo.
INYDO, OUTSTANDING LOCAL YOUTH DEVELOPMENT OFFICE 2025 NATIONAL FINALIST.
Napalalo ti ragsak ni Mr. Willie Jake Sib-at, Ilocos Norte Youth Development Officer kalpasan ti pannakairaman manen ti Ilocos Norte Youth Development Office (INYDO) kas finalist iti Outstanding Local Youth Development Office 2025. Idi 2023 ti immuna a tawen a nairaman iti nasao a pammigbig ti INYDO. Adu dagiti nagibasaran no apay a nairamanda manen iti daytoy a pasalip a kas finalist. Kangrunaanen ditoy dagiti ar-aramidenda a programa ken aktibidad para kadagiti agtutubo ditoy probinsia.
Ti Review and Examination Assistance Program (REAP) ti kaudian a programa a binukel ti INYDO. Maysa daytoy kadagiti innayonda kadagiti naruay nga aktibidad nga ipatpatungpal ti opisinada para kadagiti agtutubo. Daytoy a programa ket mangipaay ti tulong pinansial kadagiti kakailian nga agkurang iti gastosen nga ag-review kadagiti pakipartisiparanda nga eksaminasion kas kadagiti Board Examination pakairamanan ti Civil Service Examination. Ammotayo amin a tunggal eksaminasion ket dakkel ti magastos.
Iti agdama, naruay dagiti aktibidad ken programa a maipatpatungpal para kadagiti agtutubo ti probinsia babaen iti INYDO. Dakkel a tulong dagitoy para kadagiti agtutubo gapu ta maisaganada para iti masakbayan dagitoy nupay manarimaan pay laeng ti panagad-adalda.
Ti INYDO ket binukel ni Senadora Imee R. Marcos idi isuna ti gobernador ti Ilocos Norte. Intultuloy daytoy ti anakna a ni Bise Gobernador Matthew J. Marcos Manotoc idi sinublatna nga indauloan ti probinsia iti unos ti dua a termino. Ita, itultuloy met daytoy ni Gobernadora Cecilia Araneta-Marcos. Dagitoy ket mamati a dagiti agtutubo dagiti sumaruno a lider ti pagilian isu a nasken a dagitoy ket maisagana babaen iti pannakaipaay kadakuada dagiti napipintas a programa ken aktibidad. Dagitoy ket maipapaay babaen iti INYDO.
